مجموعه بناهای یادمانی قلعه یزدگرد در هجده کیلومتری سه راهی ریجاب به سرپل ذهاب قرار دارد. این مجموعه با وسعت تقریبی چهل کیلومتر مربع از سمت شمال غرب با پرتگاه تندی به جلگه ذهاب و از طرف شمال و شرق به صخره های پلکانی دالاهو محدود می شود. بر اساس اولین تحقیقات و کاوش های باستان شناسی در این منطقه و بر طبق گچ بری های مکشوفه از بنای معروف به «گچ گمبد» زمان ساخت این مجموعه به دوره ساسانی نسبت داده شد. اما کاوش های بعدی در این منطقه نشان داد بسیاری از مجموعه بناهای این محوطه متعلق به به اواخر دوره اشکانی است. این مجموعه شامل چند محوطه است:
دیوار گچ: خطی از استحکامات به طول دو و نیم کیلومتر و عرض دو تا چهار متر است و با قلوه و لاشه سنگ به همراه ملاط گچ ساخته شده است. سرتاسر نمای خارجی این دیوار با مجوعه ای از برج های نیم دایره ای شکل تقویت شده است.
آشپزخانه: در انتهای پایین دیوار مجموعه ای از استحکامات قرار دارد و به احتمال زیاد محل استقرار سربازان بوده است.
دروازه: دو برج منفرد در ابتدای دیوار دفاعی قرار گرفته است. این مکان دروازه خوانده می شود.
ادامه مطلب